Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023 số 19/2023/QH15

Người tiêu dùng đóng vai trò quan trọng trong bất kỳ nền kinh tế nào, và để đảm bảo rằng họ được bảo vệ và đối xử công bằng, luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng đã trở thành một bộ quy tắc quan trọng trong hệ thống pháp lý của mỗi quốc gia. Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng không chỉ điều chỉnh quan hệ giữa người tiêu dùng và doanh nghiệp, mà còn định rõ quyền và trách nhiệm của các bên trong thị trường. Trong bài viết này,  sẽ tìm hiểu tổng quan về Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và cách nó ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của chúng ta.

1. Giới thiệu tổng quan về Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng

Luật Bảo vệ Quyền Lợi Người Tiêu Dùng là một phần quan trọng của hệ thống pháp lý trong mọi quốc gia nhằm đảm bảo rằng người tiêu dùng được bảo vệ và đối xử công bằng trong quá trình mua sắm và sử dụng sản phẩm và dịch vụ. Luật này được thiết lập để định rõ các quy định và quy tắc mà doanh nghiệp, nhà sản xuất, và nhà cung cấp phải tuân thủ để đảm bảo sự an toàn, tích cực và công bằng trong môi trường kinh doanh. Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023 số 19/2023/QH15 sẽ có hiệu lực vào ngày 1 tháng 7 năm 2024.

Luật Bảo vệ Quyền Lợi Người Tiêu Dùng đóng một vai trò quan trọng trong việc đảm bảo rằng người tiêu dùng được đối xử công bằng và an toàn trong quá trình mua sắm và tiêu dùng. Chúng giúp xây dựng một môi trường tiêu dùng tích cực và thúc đẩy sự phát triển và tiến bộ trong ngành kinh doanh.

2. Phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng

Phạm vi áp dụng:

Luật này quy định về nguyên tắc, chính sách bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; quyền và nghĩa vụ của người tiêu dùng; trách nhiệm của tổ chức, cá nhân kinh doanh đối với người tiêu dùng; hoạt động bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng của cơ quan, tổ chức; giải quyết tranh chấp giữa người tiêu dùng và tổ chức, cá nhân kinh doanh; quản lý nhà nước về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Đối tượng áp dụng:

• Người tiêu dùng.
• Tổ chức, cá nhân kinh doanh.
• Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; tổ chức chính trị – xã hội.
• Tổ chức chính trị xã hội – nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội – nghề nghiệp (sau đây gọi chung là tổ chức xã hội) tham gia bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
• Cơ quan, tổ chức, cá nhân trong nước và nước ngoài có liên quan đến bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

3. Nội dung chính của Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng

3.1 Quyền của người tiêu dùng

Được bảo đảm an toàn tính mạng, sức khoẻ, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, bảo vệ thông tin, quyền, lợi ích hợp pháp khác khi tham gia giao dịch, sử dụng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ do tổ chức, cá nhân kinh doanh cung cấp.

Được cung cấp hóa đơn, chứng từ, tài liệu liên quan đến giao dịch; thông tin kịp thời, chính xác, đầy đủ về sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ, nội dung giao dịch, nguồn gốc, xuất xứ sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ và về tổ chức, cá nhân kinh doanh.

Lựa chọn sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ, tổ chức, cá nhân kinh doanh theo nhu cầu, điều kiện thực tế của mình; quyết định tham gia hoặc không tham gia giao dịch; thỏa thuận các nội dung giao dịch với tổ chức, cá nhân kinh doanh; được cung cấp sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ đúng với nội dung đã giao kết.

Góp ý với tổ chức, cá nhân kinh doanh về giá, chất lượng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ, phong cách phục vụ, phương thức giao dịch và nội dung liên quan đến giao dịch giữa người tiêu dùng và tổ chức, cá nhân kinh doanh.

Yêu cầu tổ chức, cá nhân kinh doanh bồi thường thiệt hại khi sản phẩm, hàng hóa có khuyết tật, sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ không phù hợp tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, không bảo đảm an toàn, đo lường, số lượng, khối lượng, chất lượng, công dụng, giá, nội dung khác theo quy định của pháp luật hoặc không đúng với đăng ký, thông báo, công bố, niêm yết, quảng cáo, giới thiệu, giao kết, cam kết của tổ chức, cá nhân kinh doanh.

Tham gia xây dựng chính sách, pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Khiếu nại, tố cáo, khởi kiện hoặc đề nghị tổ chức xã hội khởi kiện để bảo vệ quyền lợi của mình theo quy định của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan.

Được tư vấn, hỗ trợ, hướng dẫn về kiến thức và kỹ năng tiêu dùng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ.

Được tạo điều kiện lựa chọn môi trường tiêu dùng lành mạnh và bền vững.

Được bảo vệ khi sử dụng dịch vụ công theo quy định của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan.

Quyền khác theo quy định của pháp luật.

3.2 Nguyên tắc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng

Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng là trách nhiệm của Nhà nước, tổ chức, cá nhân và toàn xã hội.

Quyền, lợi ích hợp pháp của người tiêu dùng được công nhận, tôn trọng, bảo đảm và bảo vệ theo quy định của pháp luật.

Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng phải được chủ động thực hiện kịp thời, công bằng, minh bạch, đúng pháp luật.

Hoạt động bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng không được xâm phạm đến lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân kinh doanh và tổ chức, cá nhân khác.

Bảo đảm công bằng, bình đẳng, không phân biệt về giới, tự nguyện, không vi phạm pháp luật, không trái với thuần phong mỹ tục và đạo đức xã hội trong giao dịch giữa người tiêu dùng và tổ chức, cá nhân kinh doanh.

3.3 Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng dễ bị tổn thương

Người tiêu dùng dễ bị tổn thương là người tiêu dùng có khả năng chịu nhiều tác động bất lợi về tiếp cận thông tin, sức khỏe, tài sản, giải quyết tranh chấp tại thời điểm mua hoặc sử dụng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ, bao gồm:

• Người cao tuổi theo quy định của pháp luật về người cao tuổi;
• Người khuyết tật theo quy định của pháp luật về người khuyết tật;
• Trẻ em theo quy định của pháp luật về trẻ em;
• Người dân tộc thiểu số; người sinh sống tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, hải đảo, vùng có điều kiện kinh tế – xã hội khó khăn, vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn theo quy định của pháp luật;
• Phụ nữ đang mang thai hoặc nuôi con dưới 36 tháng tuổi;
• Người bị bệnh hiểm nghèo theo quy định của pháp luật;
• Thành viên hộ nghèo theo quy định của pháp luật.

Việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng dễ bị tổn thương được thực hiện như sau:

• Người tiêu dùng dễ bị tổn thương được bảo đảm các quyền của người tiêu dùng theo quy định của Luật này và các quyền, chính sách ưu tiên theo quy định khác của pháp luật có liên quan;
• Tổ chức, cá nhân kinh doanh chủ động, tự chịu trách nhiệm tổ chức thực hiện quy định tại khoản 3 Điều này;
• Khi người tiêu dùng dễ bị tổn thương có yêu cầu được bảo vệ kèm theo chứng cứ, tài liệu chứng minh mình là người tiêu dùng dễ bị tổn thương và về việc quyền lợi của mình bị xâm phạm, tổ chức, cá nhân kinh doanh phải ưu tiên tiếp nhận, xử lý và không chuyển yêu cầu của người tiêu dùng cho bên thứ ba giải quyết, trừ trường hợp bên thứ ba đó có nghĩa vụ liên quan. Trường hợp từ chối giải quyết yêu cầu của người tiêu dùng dễ bị tổn thương, tổ chức, cá nhân kinh doanh phải trả lời bằng văn bản, trong đó nêu rõ căn cứ pháp lý và sự không phù hợp với nội dung chính sách đã công bố theo quy định tại khoản 3 Điều này;
• Tổ chức, cá nhân kinh doanh phải bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật về dân sự cho người tiêu dùng dễ bị tổn thương trong trường hợp chậm, từ chối ưu tiên hoặc từ chối tiếp nhận, xử lý yêu cầu của người tiêu dùng theo quy định tại điểm c khoản này;
• Cơ quan quản lý nhà nước về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, tổ chức chính trị – xã hội, tổ chức xã hội bảo đảm ưu tiên tiếp nhận, xử lý yêu cầu của người tiêu dùng dễ bị tổn thương và hướng dẫn người tiêu dùng dễ bị tổn thương cung cấp các chứng cứ, tài liệu về việc quyền lợi của mình bị xâm phạm;
• Cơ quan quản lý nhà nước về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, tổ chức chính trị – xã hội, tổ chức xã hội có trách nhiệm hướng dẫn, kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm đối với tổ chức, cá nhân kinh doanh trong quá trình tổ chức thực hiện trách nhiệm quy định tại khoản 3 Điều này phù hợp với thẩm quyền theo quy định của pháp luật.

Luật Bảo Vệ Quyền Lợi Người Tiêu Dùng đóng một vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sự an toàn và tích cực trong cuộc sống hàng ngày của người tiêu dùng.

4. Vai trò của Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong nền kinh tế hiện nay

Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng đóng một vai trò quan trọng trong nền kinh tế hiện nay bằng cách thực hiện và thúc đẩy các tác động sau đây:

Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng: Luật này đảm bảo rằng người tiêu dùng có quyền biết, lựa chọn, và sử dụng các sản phẩm và dịch vụ một cách an toàn và công bằng. Điều này tạo điều kiện cho người tiêu dùng tự tin mua sắm và sử dụng các sản phẩm và dịch vụ mà họ cần.

Khuyến khích sự cạnh tranh: Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng thúc đẩy sự cạnh tranh trong thị trường. Doanh nghiệp cần cung cấp sản phẩm và dịch vụ tốt để thu hút khách hàng, và điều này thúc đẩy sự cải tiến và phát triển trong nền kinh tế.

Tạo sự tin tưởng của người tiêu dùng: Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng giúp xây dựng sự tin tưởng giữa người tiêu dùng và các doanh nghiệp. Khách hàng cảm thấy yên tâm khi biết rằng họ được bảo vệ bởi pháp luật và có quyền khiếu nại nếu có vấn đề.

Bảo vệ sức khỏe và an toàn của người tiêu dùng: Luật này đặt ra các quy định và tiêu chuẩn về an toàn thực phẩm, an toàn sản phẩm và dịch vụ, từ đó đảm bảo rằng người tiêu dùng không gặp nguy cơ về sức khỏe hoặc an toàn khi sử dụng các sản phẩm và dịch vụ.

Khuyến khích tiêu dùng thông minh: Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng thúc đẩy sự hiểu biết và thái độ tiêu dùng thông minh. Người tiêu dùng được khuyến khích kiểm tra thông tin, so sánh giá cả, và đưa ra quyết định dựa trên thông tin có sẵn.

Đóng góp vào tạo việc làm: Nền kinh tế đòi hỏi nhiều công việc liên quan đến việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, từ việc giám sát và tuân thủ quy định đến việc xử lý khiếu nại và tranh chấp. Điều này tạo thêm cơ hội việc làm trong lĩnh vực liên quan đến ngành tiêu dùng và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Tóm lại, Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng đóng một vai trò quan trọng trong việc tạo ra một nền kinh tế thị trường công bằng, an toàn, và phát triển. Nó đảm bảo rằng người tiêu dùng có quyền lựa chọn, an toàn, và thông thoáng khi tham gia vào hoạt động tiêu dùng, đồng thời thúc đẩy sự cạnh tranh và sự phát triển của nền kinh tế.

Luật này tạo ra một khung pháp lý mạnh mẽ để ngăn chặn các hành vi lừa đảo và không minh bạch, đảm bảo rằng người tiêu dùng có quyền biết và chọn lựa sản phẩm và dịch vụ phù hợp với họ. Nó cũng tạo điều kiện để các tổ chức và doanh nghiệp phát triển dựa trên sự tin cậy và hài lòng của khách hàng. Việc tuân thủ và thực hiện luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng không chỉ là trách nhiệm của chính pháp luật mà còn là trách nhiệm của mỗi người dân và doanh nghiệp. Nếu có bất kỳ vấn đề thắc mắc các bạn có thể liên hệ Pháp lý thực phẩm ACC để được giải đáp chi tiết và nhanh chóng nhất.